You are currently viewing Տիտանիկի խորտակման գաղտնիքները. ի՞նչն է թաքցնում օվկիանոսի խորությունը

Տիտանիկի խորտակման գաղտնիքները. ի՞նչն է թաքցնում օվկիանոսի խորությունը

Երբ լսում ենք «Տիտանիկ» բառը, անմիջապես պատկերացնում ենք մի հսկայական նավ, որը խորտակվել է Ատլանտյան օվկիանոսի սառը ջրերում։ Չնայած այն հանգամանքին, որ ողբերգությունից անցել է ավելի քան 100 տարի,  այն շարունակում է մնալ 20-րդ դարի ամենահայտնի և զարմանալի պատմություններից մեկը:

Տիտանիկի պատմությունն ընդգրկում է ոչ միայն նավի խորտակմանը հանգեցրած իրադարձությունները, այլև դրա ստեղծման պատմությունը, նավի վրա գտնվող ուղևորներին և նավի վրա մնացած մարդկանց փրկելու հերոսական ջանքերը:

Այս հոդվածում մենք կխոսենք «Տիտանիկի» պատմության և այն մասին, թե ինչպես է այս ողբերգությունն ազդել համաշխարհային պատմության վրա: Մենք նաև կդիտարկենք Տիտանիկի մասին հայտնի փաստերն ու առասպելները, ինչպես նաև այն, ինչ մենք կարող ենք սովորել այս ողբերգությունից և ինչպես կարող ենք կիրառել այս դասերը մեր կյանքում:

«Տիտանիկի» ստեղծողների՝ «Harland & Wolff» ընկերության առաջ՝ 1908 թվականի սեպտեմբերի 17-ին, անհնարին խնդիր դրվեց՝ կառուցել ամենամեծ, ամենաարագ, ամենահուսալի և դիմացկուն նավը։ Եվ կարճ ժամանակահատվածում, հաշվի առնելով կատարված աշխատանքների մասշտաբները, 1912 թվականի ապրիլի 2-ին շահագործման հանձնվեց «Տիտանիկը», որը բաղկացած էր 52310 տոննա պողպատից և երկաթից, ուներ 270 մետր երկարություն, 28 մետր լայնություն։ Այն ուներ 16 անջրանցիկ խցիկ և կրկնակի հատակ։ Նավը կարող էր տեղավորել մոտ 3 հազար ուղևոր, այդ թվում՝ 866 հոգանոց անձնակազմ։ Ի շնորհիվ այդ ժամանակվա համար հսկայական համարվող չափերի և կրկնակի նավիրանի ու անջրանցիկ միջնորմների, այն աշխարհի ամենամեծ և չխորտակվող նավը պիտի լիներ:

Այս հրաշագործության հայտնվելն ուղեկցվել է մամուլում հսկայական քանակությամբ հրապարակումներով։ Չափերը տպավորիչ էին, ուստի Տիտանիկի հուսալիության մեջ կասկած չկար:

Այն մարդատար զբոսանավ էր, որի վրա չարաբաստիկ նավարկության ժամանակ գտնվում էին ընդհանուր թվով 2 224 մարդ, այդ թվում՝ անձնակազմի 866 անդամներով (տախտակամածի անձնակազմի 66 անդամներ, շարժիչի անձնակազմի 300 անդամներ և մոտ 500 սպասարկող անձնակազմ)։ Նավապետը Էդվարդ Ջոն Սմիթն էր։

Նավարկությանը մասնակցել է նաև «Harland and Wolf» նավաշինարանի երաշխիքային խումբը՝ բաղկացած ինը հոգուց։ Այն ղեկավարում էր Թոմաս Էնդրյուսը, իսկ կառուցման համար ծախսվել է 3 միլիոն ֆունտ ստերլինգ կամ այն ​​ժամանակ 7,5 միլիոն ԱՄՆ դոլար:

Նման թվով հյուրերի համար նավը համալրված էր ընդամենը 20 փրկարար նավով, որոնք առավելագույնը տեղավորում էին 1178 մարդ։ Հենց այս պատճառով էլ 2127 մարդ չկարողացավ ողջ դուրս գալ ապագա աղետի ժամանակ։

«Տիտանիկ» նավի վրա կային լողավազաններ, ռեստորաններ, սրճարաններ և այլն: Նավը բաժանված էր երեք հարկի՝ 3 դասի համար.

  • Առաջին կարգի ուղևորները կարող էին օգտվել լողավազանից, մարզադահլիճից, բաղնիքից, սքվոշի խաղադաշտից, էլեկտրական լոգարանից (սոլյարիի նախահայրը) և կենդանիների հատվածից։ Նրանք իրենց տրամադրության տակ ունեին նաև ռեստորան, թանկարժեք և նրբաճաշակ կահավորված ճաշասենյակներ և ծխելու սենյակներ։
  • Երկորդ կարգի ուղևորների համար սպասարկումը նույնպես բավականին լավ էր՝ համեմատած ժամանակի մյուս շոգենավերի հետ։ Լուսավոր ու հարմարավետ խցիկներ, որոնք մաքուր էին ու տաք։ Ճաշասենյակում մատուցվում էին համեղ ուտեստներ, սակայն նրանց ընտրությունը փոքր էր, իսկ տախտակամածները նախատեսված էին զբոսնելու համար։
  • Երրորդ կարգի ուղևորների համար էլ ամեն ինչ հոյակապ էր. ուղղակի մի խնդիր կար ոչ ոքի մյուսի տարածք չէր թույլատրվում մտնել. դրանք առանձին էին:

Տիտանիկը իր առաջին և վերջին նավարկության մեկնեց 1912 թվականի ապրիլի 10-ին՝ կեսօրին։ Նավը դիտելու էին եկել հազարավոր մարդիկ։ Այն պետք է նավարկեր Սաութհեմփթոնից Նյու Յորք։

Աշխարհահռչակ նավի պատմությունը շատերին ծանոթ է ու տարիներ շարունակ վերապատմվել է։ Կան նոր փաստեր, տեսություններ. լրացուցիչ ուսումնասիրություններ են կատարվել, որոնք այլ տեսակետ են բացում Տիտանիկի մասին։

Նավի մեծության մասին պատկերացումները ձևավորվել են բազմաթիվ վավերագրական, գեղարվեստական ​​ֆիլմերի և գրական ստեղծագործությունների հիման վրա։ Դրանցից ամենահայտնին Ջեյմս Քեմերոնի «Տիտանիկ»-ն է:

Նավի վրա առաջին չորս օրերը գերազանց էին: Ատլանտյան օվկիանոսի ջրերը հանգիստ էին, ոչինչ չէր կանխագուշակում անհանգստություն: 1912 թվականի ապրիլի 14-ին, մի շարք նավեր հաղորդագրություններ ուղարկեցին այսբերգների մասին: Սակայն օրվա մեծ մասը ռադիոհաղորդչի չաշխատելու պատճառով ռադիոօպերատորները դրանք չնկատեցին։ Երեկոյան ջերմաստիճանը կտրուկ իջել էր՝ ժամը 22:00-ին հասնելով զրոյի։ Ժամը 23:00-ին «Californian» նավը հաղորդագրություն է ուղարկել սառցաբեկորների մասին, սակայն հեռագրական օպերատորը վաղաժամ կտրել է կապը և չի ստացել դրանք. նա զբաղված է եղել ուղևորների անձնական հաղորդագրությունները ուղարկելով։ Ժամը 23:39-ին երկու դիտակետեր նավի դիմաց այսբերգ են տեսել և հեռախոսով հայտնել կամրջին: Ժամը 23:40-ին «Տիտանիկը» իր ստորջրյա հատվածով բախվել է այսբերգին՝ 16 անջրանցիկ խցիկներից վեցը կոտրվել են: Միայն ժամը 23:39-ին կապիտանական կամրջի վրա լռությունը խախտվել է՝ տագնապային բարձր ճիչով: Բոլորը հասկանում էին, որ շատերի համար սա կարող է լինել ոչ միայն Տիտանիկի վերջին օրը, այլև կյանքում իրենց վերջին օրը։ Ժամը 0:20-ին կապիտանը հրահանգ է տվեց տարհանել կանանց և երեխաներին։ Այն ժամանակ, երբ ներքևի մեխանիզմները իրար հետևից, ջրի պատճառով շարքից դուրս էին գալիս, վերևում՝ հարուստների մոտ, երաժշտություն և ծիծաղ էր հնչում։ Խուճապ բռնվեց միայն այն ժամանակ, երբ ջուրը հասավ տախտակամածներին։ Ժամը 02:05-ին ծով իջեցվեց վերջին փրկարար նավը, բայց նավի վրա դեռ 1500- ից ավել մարդ կար: Մի քանի րոպեում խողովակը պոկվեց, էլեկտրականությունն անհետացավ, իսկ չխորտակվող նավի մի մասը կոտրվել էր արդեն և անցել ջրի տակ՝ իր հետ տանելով ավելի քան հազար մարդու կյանք։ Ջուրն ընկնելուց հետո ողջ մնացածները չեն կարողացել գոյատևել, քանի որ ջրի ջերմաստիճանը -2°C էր, իսկ «Կարպատիա» փրկարար շոգենավը ժամանեց մեկուկես ժամ անց։

Չնայած այն հանգամանքին, որ նավի վրա բավականաչափ փրկարար նավակներ կային, դրանցից շատերը ամբողջությամբ չեն լցվել, իսկ ոմանք նույնիսկ կիսադատարկ հեռացան խորտակվող նավից։ Նավաբեկությունից փրկվել է ընդամենը 706 հոգի։

Այս աղետը տեղի է ունեցել Հյուսիսային Ատլանտյան օվկիանոսում:

Տիտանիկի խորտակումը հետաքրքրել է շատերին և հետաքննող հանձնաժողովը, իր պաշտոնական եզրակացության մեջ ասել է.

Նավի պատրաստման համար օգտագործվել է ցածրորակ պողպատ: Սա վատ պաշտպանություն էր, երբ բախվում էինք սպառնալիքի: Բայց կան մի շարք լրացուցիչ վարկածներ ու պատճառներ։ Բացի այդ անուշադիր էին նաև նավի ռադիոօպերատորները։ Նրանք 36 ժամում փոխանցեցին ավելի քան 250 հարուստների վճարվող հաղորդագրություն և անտեսեցին կամ ուշադիր չեղան այսբերգի մասին նախազգուշական հաղորդագրություններին։ Հեռադիտակի բացակայությունն էլ իր ուրույն նշանակությունն ուներ: Իրավիճակը հեգնական է, բայց փոքր հեռադիտակը իսկապես կփրկեր հազարավոր մարդկանց կյանքեր։ Նավապետն էլ շատ ինքնավստահ ու առավելագույն արագությամբ նավարկեց նավը՝ անտեսելով այսբերգների գոյությունը. մտածում էր, որ նավը այդչափ ամուր է: Մարդկային անփութությունը կարող է հաշված րոպեների ընթացքում ոչնչացնել ցանկացած մեքենա։ Կարմիր փրկարար հրթիռներն էլ իրենց հերթին բացակայում էին. Ստեղծողները այնքան վստահ էին նավի չխորտակվելու վրա, որ փրկարար կարմիրների փոխարեն սպիտակները դրեցին։

«Տիտանիկի» խորտակման ուսումնասիրությունը հետազոտության ամենահետաքրքիր ոլորտներից մեկն է, որը գրավում է ողջ աշխարհի գիտնականների ուշադրությունը: 1912 թվականի ողբերգական նավի խորտակումից հետո բազմաթիվ ուսումնասիրություններ են իրականացվել, որոնք օգնել են ավելի լավ հասկանալ խորտակման պատճառները և բարելավել ծովային անվտանգությունը:

Ամենահայտնի ուսումնասիրություններից մեկը արշավն է դեպի Տիտանիկի խորտակման վայր, որը կազմակերպվել է 1985 թվականին Ամերիկյան օվկիանոսագիտական ​​ինստիտուտի Woods Hole-ի կողմից՝ ֆրանսիական հետազոտողների խմբի հետ համատեղ: Օգտագործելով խոր ծովային սարքավորումներ և սուզանավեր՝ գիտնականներին հաջողվել է գտնել նավի մնացորդները և մանրակրկիտ ուսումնասիրել դրա բեկորները օվկիանոսի հատակին: Այս ուսումնասիրությունը բազմաթիվ նոր տեղեկություններ է տվել վթարի պատճառների, նավի կառուցվածքի և վթարի վայրի պայմանների մասին։

Բացի այդ, ուսումնասիրություններ են կատարվել նավի կոնստրուկցիաների և նյութերի վերաբերյալ, որոնք օգտագործվել են «Տիտանիկի» կառուցման ժամանակ՝ հասկանալու համար, թե ինչ խնդիրներ և թերություններ կարող են հանգեցնել կործանման։ Կատարվել է նաև ծովային օդերևութաբանության ուսումնասիրություն՝ հասկանալու համար, թե ինչ մթնոլորտային պայմաններ են հանգեցրել սառցաբեկորների ձևավորմանը։

Որոշ հետազոտություններ կենտրոնացած են նաև «Տիտանիկ»-ի ուղևորների սոցիալ-տնտեսական կազմի վերլուծության վրա՝ հասկանալու համար, թե որ պոպուլյացիաներն են ավելի հակված գոյատևելու, և ինչպես է նավակներում նստատեղերի բաշխումն ազդել աղետի ելքի վրա:

Ընդհանուր առմամբ, Տիտանիկի հետախուզումը շարունակվում է և մինչ օրս գիտության և պատմության ամենաքննարկվող և հետաքրքիր թեմաներից է։

Հետաքրքիր փաստեր.

1. Տիտանիկի կառուցման համար օգտագործվել է 3 միլիոն գամ, որոնց մեծ մասը ձեռագործ էր։

2. Նավը ջուր արձակելու համար 23 տոննա ճարպ, լոկոմոտիվի յուղ և հեղուկ օճառ է պահանջվել՝ ավազանուղիները յուղելու համար:

3. Դիզայներները ինտերիերն անխորտակելի համարեցին։ Կրկնակի հատակը և 16 անջրանցիկ միջնորմերը այդ ժամանակ նորույթ էին: Սակայն դիզայներները չգիտեին, թե որքան դաժան կարող է լինել այսբերգը։

4. «Տիտանիկ»-ում հեռադիտակ չկար: Կապիտանը աշխատանքից ազատել էր իր երկրորդ զուգընկերոջը՝ Բլերին, ով վրեժխնդիր լինելով՝ գողացել էր պահարանի բանալիները, որոնցում եղել են հեռադիտակներ՝ դիտորդների համար։

5. Նավի խորտակումը տեղի է ունեցել 1912 թվականի ապրիլի 14-ին։ Հենց առավոտից տասը անգամ այլ նավերի անձնակազմերը հաղորդում էին, որ սառցաբեկորներն արդեն մոտակայքում են, բայց «Տիտանիկը» անտեսեց այդ նախազգուշացումները: Տիտանիկի մասին վերջին հաղորդումը ստացվել է բախումից 40 րոպե առաջ։

6. Նավի վրա գտնվող միլիոնատեր և ֆեմինիստ Մարգարեթ Բրաունը հայտնի էր հինգ լեզու իմանալով և կոշկակարի պես հայհոյելով։ Այսբերգի հետ բախումից հետո Մարգարեթն օգնեց մարդկանց նստեցնել նավակներ, բայց ինքը չէր շտապում լքել նավը։ Ի վերջո, ինչ-որ մեկը նրան ուժով նավ մտցրեց և ծով ուղարկեց։ Հասնելով մեկ այլ նավ՝ «Կարպատիա», Մարգարեթն անմիջապես սկսեց վերմակներ և սնունդ փնտրել զոհերի համար, կազմեց փրկվածների ցուցակները և գումար հավաքեց։ Մինչ Կարպատիան նավահանգիստ հասավ, նա 10000 դոլար էր հավաքել փրկվածների համար։

7. Տիտանիկի մեկ այլ հայտնի ուղևոր՝ գործարար Բենջամին Գուգենհայմը, իր սիրելիին փրկարար նավ է նստեցրել։ Նա վստահեցրել է նրան, որ շուտով կտեսնվեն, թեև գիտեր, որ իրավիճակն անհուսալի է։ Հետո նա վերադարձավ խցիկ և փոխվեց հագավ ֆրակ, նստեց կենտրոնական սրահի սեղանի մոտ և սկսեց վիսկի խմել։ Երբ ինչ-որ մեկն առաջարկեց, որ փախչեն, Գուգենհայմը պատասխանեց. «Մենք հագնված ենք մեր դիրքին համապատասխան և պատրաստ ենք մեռնել ջենթլմենների պես»:

8. Հետագայում «Տիտանիկի» բացման արարողության առաջին կարգի տոմսը վաճառվել է Լոնդոնի աճուրդում 56300 դոլարով: Նյու Յորքում 31300 դոլարով վաճառվել է նավի մենյու՝ 40 ճաշատեսակների ցանկով։ Մեկ այլ նմանատիպ ճաշացանկ Լոնդոնում վաճառվել է 76000 ֆունտ ստեռլինգով: Նավի կացարանի բանալիները, որտեղ պահվում էին փրկանավերի լապտերները, նույնպես փրկվեցին և վաճառվեցին 59000 ֆունտ ստեռլինգով:

9. Նավը սուզվում էր երաժշտության ներքո: Նվագախումբը մինչև վերջ կանգնեց տախտակամածի վրա և հնչեցրեց «Ավելի մոտ, Տեր, քեզ» եկեղեցական օրհներգը:

10. Մի լեգենդ ասում է, որ վեց տարին մեկ անգամ ռադիոօպերատորները եթերում որսում են «Տիտանիկ»-ից ուրվական SOS ազդանշանը:

Նյութը պատրաստեց Ժաննա Կոբելյանը

Մեկնաբանել